Δυσκολία στις σχέσεις γονέα-παιδιού; Ίσως να μπορώ να βοηθήσω! (04/04/2025)
- «Τα παιδιά είναι πολύ χειριστικά!» ή
- «Το παιδί μου με χειρίζεται!»,
είναι φράσεις που ακούμε συχνά και που απασχολούν άλλο τόσο. Προσωπικά θα πω, ότι δε θα χαρακτήριζα χειριστικά τα παιδιά αλλά μάλλον τη συμπεριφορά τους, κι αυτό έχει μεγάλη σημασία, όπως εξηγείται παρακάτω. Τι ωθεί όμως ένα παιδί σε αυτή τη συμπεριφορά; Μέσα από τη μελέτη ερευνών, καθίσταται σαφές ότι υπάρχουν παιδιά που δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν τις ανάγκες τους, παιδιά που πιθανόν αισθάνονται μη αρεστά στην οικογένεια και οι επιθυμίες τους δε λαμβάνονται υπόψιν, παιδιά που δεν έχουν αναπτύξει ακόμη την ικανότητα να τοποθετούν σε λέξεις τα συναισθήματά τους. Το αποτέλεσμα είναι μια ενοχλητική και δύσκολα διαχειρίσιμη συμπεριφορά.
Το ερώτημα είναι, πώς θα προλάβω ή έστω θα επαναφέρω ένα παιδί που εμφανίζει αντίστοιχες συμπεριφορές; Η έκβαση μοιάζει δύσκολη, ωστόσο, το δύσκολο βήμα έχει ήδη γίνει τη στιγμή που αντιλαμβανόμαστε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί μας και έχουμε πάρει την απόφαση να το βοηθήσουμε ουσιαστικά. Η πορεία θα φανεί πολλές φορές επίπονη, ωστόσο, γονείς θα ανταμειφθείτε, έχοντας παράσχει την πιο ουσιαστική βοήθειά σας και το οποίο θα αποτελέσει μια μελλοντική επένδυση για το παιδί.
Στην ουσία, η συζήτηση και η καθημερινή ανταλλαγή εμπειριών και συναισθημάτων του παιδιού είναι το επόμενο σημαντικό βήμα καθώς θα βοηθήσει στην οικοδόμηση μιας στενής οικογενειακής σχέσης εμπιστοσύνης. Ακόμη, είναι ένας τρόπος άντλησης σημαντικών πληροφοριών για ό,τι απασχολεί το παιδί, καθώς οι χειριστικές συμπεριφορές συνήθως σχετίζονται με δύσκολα συναισθήματα που βιώνει το παιδί και το οποίο δεν έχει τον τρόπο να επικοινωνήσει.
Έπειτα, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε ότι δημιουργούνται από την πλευρά των ενηλίκων συναισθήματα θυμού και απογοήτευσης τόσο ως προς το ίδιο το παιδί όσο και ως προς τον ίδιο σας τον εαυτό. Το αποτέλεσμα είναι οι καυγάδες, οι τιμωρητικές συμπεριφορές ή ακόμα και η παραίτηση από κάθε προσπάθεια. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να ακούμε προσεκτικά, να παρατηρούμε και να αφουγκραζόμαστε τα συναισθήματα του παιδιού.
Ακόμη, μια σημαντική παράμετρος είναι να φροντίσετε και στη συνέχεια να γνωστοποιήσετε τα δικά σας προσωπικά όρια στα παιδιά, γεγονός που σημαίνει να δείξετε σεβασμό στον εαυτό σας άρα και σταθερότητα στις απόψεις σας, προκειμένου να τα σεβαστεί και το παιδί. Σε όλα αυτά φροντίζουμε να διαφυλάξουμε το σεβασμό και την αγάπη προς τα παιδιά.
Τελειώνοντας, είναι πολύ σημαντικό να τονίζετε τις καλές αξίες του παιδιού σε όλες τις συζητήσεις σας καθώς είναι ένας τρόπος να ενισχυθεί η αυτοπεποίθησή του. Ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές σας, αποφύγετε αρνητικούς χαρακτηρισμούς και συγκρίσεις με άλλα παιδιά, καθώς όλα αυτά λειτουργούν ανασταλτικά. Η αποδοχή, το ενδιαφέρον, η προσοχή είναι απαραίτητα για το παιδί σας, το οποίο τα αποζητά έμμεσα. Χειριζόμαστε την αρνητική συμπεριφορά ως συμπεριφορά και όχι ως τη συνολική προσωπικότητα του παιδιού.
BSc Νηπιαγωγός, ειδικός παιδαγωγός
MSc Πολιτική, διοίκηση και αξιολόγηση στην εκπαίδευση,
MSc Οικονομικά της εκπαίδευσης