Εισαγωγή στερεών τροφών (20/03/2024)
Η εισαγωγή στερεών τροφών αποτελεί ένα κρίσιμο στάδιο για την σωματική και νοητική ανάπτυξη των παιδιών, καθώς και για την πρόληψη εμφάνισης λοιμώξεων και χρόνιων νοσημάτων. Παράλληλα, η διαδικασία εισαγωγής στερεών τροφών είναι καθοριστικής σημασίας για τη διαμόρφωση των διατροφικών προτιμήσεων, τον καθορισμό των διατροφικών συμπεριφορών, καθώς και του σωματικού βάρους στην μετέπειτα ζωή κάθε παιδιού.
Παραδοσιακά η εισαγωγή των στερεών τροφών πραγματοποιούνταν με πολτοποίηση των τροφών και σίτιση με χρήση κουταλιού από τον γονέα, διαδικασία που απέκλειε την ενεργητική συμμετοχή του παιδιού. Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί μια νέα προσέγγιση για την εισαγωγή στερεών τροφών, το Baby-Led-Weaning (BLW). Το συγκεκριμένο μοντέλο αποτελεί μια εναλλακτική μέθοδο βρεφικής σίτισης, που προάγει την αυτο-σίτιση των βρεφών από την ηλικία των έξι μηνών, αντί της συμβατικής γονικής σίτισης πολτοποιημένων τροφίμων με το κουτάλι. Με αυτό τον τρόπο δίνεται έμφαση στην ενεργητική συμμετοχή του παιδιού και στην ανάπτυξη των ψυχοκινητικών του δεξιοτήτων. Συγκεκριμένα, στόχος είναι να προσφέρονται στο παιδί όλα τα τρόφιμα σταδιακά σε κομμάτια ικανά για να καταναλωθούν από το ίδιο χωρίς ιδιαίτερη βοήθεια, ωστόσο σε κάθε περίπτωση η κατανάλωση τροφής θα πρέπει να γίνεται υπό την επίβλεψη ενήλικα.
Ποιος είναι ο ενδεδειγμένος χρόνος εισαγωγής στερεών τροφών;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η εισαγωγή στερεών τροφών συστήνεται να πραγματοποιείται κατά το δεύτερο εξάμηνο της ζωής του βρέφους και ποτέ πριν την ηλικία των 4 μηνών. Συμπληρωματικά, λαμβάνονται υπόψη και άλλα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά του βρέφους. Συγκεκριμένα, η εισαγωγή στερεών τροφών μπορεί να ξεκινήσει, μετά τους 4 μήνες και όταν το μωρό σας έχει τη δυνατότητα να:
- Κάθεται μόνο του χωρίς υποστήριξη
- Κρατά το κεφάλι και την πλάτη του όρθια και σταθερά
- Πιάνει εύκολα αντικείμενα και να τα φέρνει κοντά στο στόμα του
- Δείχνει ενδιαφέρον για το φαγητό
- Να δέχεται το φαγητό στο στόμα του, να μασάει και να καταπίνει
Πρακτικές συμβουλές για την εισαγωγή στερεών τροφών.
Κατά τον πρώτο χρόνο ζωής του παιδιού το ανθρώπινο γάλα ή η φόρμουλα εξακολουθεί να είναι η πιο σημαντική τροφή. Ωστόσο, τα στερεά τρόφιμα είναι απαραίτητα, συμπληρωματικά του γάλατος, για να διασφαλιστεί η επαρκής ανάπτυξη καθώς και η έκθεση σε γεύσεις, υφές και διαφορετικούς τύπους τροφίμων. Παρατίθενται πρακτικές συμβουλές κατά την εισαγωγή στερών τροφίμων:
- Δίνετε μία νέα τροφή κάθε τρεις έως πέντε ημέρες και παρατηρήστε για τυχόν ασυνήθιστες αντιδράσεις.
- Είναι φυσιολογικό αν τα κόπρανα του βρέφους αλλάζουν χρώμα ή/και σύσταση όταν τρώει νέες τροφές. Ωστόσο, ένα δερματικό εξάνθημα, διάρροια ή έμετος μπορεί να αποτελέσουν σημάδια τροφικής αλλεργίας ή δυσανεξίας. Εάν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα, σταματήστε να ταΐζετε τη νέα τροφή και ενημερώστε τον παιδίατρό σας σχετικά με την αντίδραση το συντομότερο δυνατό.
- Συστήνεται να διατηρείτε ένα ημερολόγιο με τα νέα τρόφιμα που εισάγονται και τυχόν αντιδράσεις από την κατανάλωση αυτών.
- Επιμείνετε στην έκθεση του κάθε νέου τροφίμου για να την δεχθεί το βρέφος σας. Μπορεί να χρειαστεί έκθεση του τροφίμου οκτώ έως και δεκαπέντε φορές για να γίνει αποδεκτό.
Με ποια σειρά συστήνεται να πραγματοποιείται η εισαγωγή των τροφίμων;
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται συγκεντρωτικά τα τρόφιμα που συστήνεται να εισάγονται στη διατροφή των παιδιών με βάση την ηλικία για τον πρώτο χρόνο ζωής τους.
Με βάση τις τρέχουσες επιστημονικές οδηγίες συστήνεται, τουλάχιστον μέχρι τα 2 έτη να αποφεύγετε η κατανάλωση πρόσθετων σακχάρων και γλυκαντικών με λίγες θερμίδες, καθώς και τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, μελιού και μη παστεριωμένων τροφίμων και ροφημάτων.
Ελευθερίου Σοφία, MSc
Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
www.diatrosofia.gr
info@diatrosofia.gr