Γονείς αντιμέτωποι με την παιδική επιθετικότητα (07/11/2022)
Συχνά γονείς, δάσκαλοι, ακόμη και ειδικοί προβληματίζονται και προσπαθούν να ερμηνεύσουν την επιθετικότητα στα παιδιά, της οποίας φυσικά ο βαθμός και το είδος διαφέρουν. Γενικά είναι γνωστό ότι συγκεκριμένες συμπεριφορές δυσκολεύουν ενίοτε τη λειτουργικότητα του παιδιού και της οικογένειας. Σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις είναι τόσο έντονα, που η διαχείρισή τους από τους γονείς δεν είναι αρκετή. Εύλογα, σε τέτοιες περιπτώσεις χρειαζόμαστε την παρέμβαση ειδικού ψυχικής υγείας.
Η επιθετικότητα, βέβαια, είναι χαρακτηριστικό της διαδικασίας κοινωνικοποίησης και ανεξαρτησίας των παιδιών και μετέπειτα των εφήβων. Εξάλλου, ο γνωστός παιδοψυχολόγος D. Winnicot, είχε αναφέρει ότι «το να μεγαλώσεις είναι εξ ορισμού μια επιθετική πράξη».
Ασύνειδα, ασυνείδητα ή ενστικτωδώς, λοιπόν, το παιδί μέσω της βίαιης συμπεριφοράς, εκφράζει διάφορα συναισθήματα, όπως θυμό, ζήλια κλπ. Οι γονείς είναι κύριοι οι αποδέκτες αυτής της επιθετικότητας , μη γνωρίζοντας πώς να φερθούν κατάλληλα και πώς να αντιμετωπίσουν το γεγονός.
Δεν είναι παράδοξη ή ανεξήγητη όμως αυτή η στάση των παιδιών, από την ηλικία των 2-3 ετών, που αρχίζει να αναπτύσσεται και το στοιχείο της ενσυναίσθησης: βιολογικοί και κοινωνικοί λόγοι κάνουν ένα παιδί λιγότερο ή περισσότερο επιθετικό. Οι γονείς νιώθουν συχνά ανήμποροι να σταματήσουν ή έστω να το περιορίσουν αυτή τη συμπεριφορά. . Να επισημανθεί φυσικά ότι στη σύγχρονη εποχή η μίμηση προτύπων και εικόνων βίας μέσα από την τηλεοπτική εικόνα κάνει ακόμη πιο έντονη την τάση αυτή των παιδιών. Επιπλέον, επικριτικοί, υπερβολικά αυστηροί ,βίαιοι , τιμωροί, αλλά και χωρίς καθόλου όρια γονείς συμβάλλουν στη διαμόρφωση της επιθετικότητας στα παιδιά τους. Η απόρριψη ή η παραμέληση ,επιπλέον, οδηγούν σε τέτοιες συμπεριφορές , ως στοιχείο αντίδρασης και παρακίνησης της προσοχής των γονιών.
Μια επιθετική συμπεριφορά κατά την παιδική ηλικία μπορεί να θεωρηθεί προβληματική , ανάλογα από το βαθμό, τη συχνότητα και τη διάρκεια της, αλλά και αν συνοδεύεται από αίσθημα μίσους και εκδίκησης προς άλλα πρόσωπα.
Αυτό που χρειάζεται είναι πρωτίστως κατανόηση και υπομονή, συζήτηση σε σταθερή και αδιαπραγμάτευτη βάση, ενθάρρυνση και επιβράβευση της ήρεμης και ορθής συμπεριφοράς. Χρειάζεται πάντα να παρατηρούμε με προσοχή, να εντοπίζουμε τυχόν αλλαγές που μπορεί να προέκυψαν και συνέβαλαν και σε αλλαγή της συμπεριφοράς του παιδιού, να δούμε απλά τι θέλει το παιδί να μας πει με μια έκρηξη ή μια επιθετική στάση ,λεκτική ( βρισιές) ή σωματική ( π.χ δαγκωνιές, κλωτσιές κλπ), να αφουγκραστούμε με ψυχραιμία.
Δεν είναι εύκολο να είσαι γονιός, δεν υπάρχει ο τέλειος γονιός.. Μαθαίνουμε, προσπαθούμε, κάνουμε λάθη…Γι αυτό ας ακούμε τουλάχιστο με προσοχή τα παιδιά μας. Ας τα ΄΄λούζουμε΄΄ με αγάπη, κατανόηση και ας τα αγκαλιάζουμε με΄΄ φως’’…
Χρύσα Πούλου
Εκπ/κός, Μsc Ιστορίας/ Συμβουλευτικής