Υπερπροστατευτικότητα VS Aυτοπεποίθηση (29/09/2023)
Ας φανταστούμε έναν ενήλικα, να τρέχει διαρκώς πίσω από ένα ζωηρό αλλά όμως πολύ καλό παιδί, δίχως να το αφήνει να λαμβάνει καμία πρωτοβουλία, για να μαθαίνει ακόμη και από λάθη, να τσεκάρει τις δυνάμεις του μόνο του. Να σπεύδει θεωρώντας ότι έτσι το φροντίζει και το διευκολύνει, να ανοίξει ο ίδιος ένα μπουκάλι με νερό, να του ξεκουμπώσει το μπουφάν, αντί να του το δίνει και να το προτρέπει να προσπαθήσει να το κουμπώσει πρώτα μόνο του, όσο χρόνο κι αν του πάρει δείχνοντας του τον τρόπο. Αλήθεια πόσοι έχουν αναλογιστεί ότι ολοένα και περισσότερα παιδάκια πηγαίνουν σε «εργοθεραπευτές» στις μέρες μας, για να αποκτήσουν δεξιότητες με τα χεράκια τους, που θα είχαν ήδη, αν μάθαιναν από μικρά να κάνουν πράγματα αντί να παρακολουθούν με τις ώρες TV –κινητά κτλ προκειμένου να παραμένουν ήσυχα; Πχ Να γνωρίζουν να πιάνουν σωστά το μολύβι και την ξυλομπογιά στη ζωγραφική τους, προτού ακόμη πάνε στο σχολείο;
Η συνήθεια των παιδιών, που εκ φύσεως αρέσκονται στην ευκολία, να προστρέχουν πάντα στους άλλους για να μην δυσκολευτούν, ή ζοριστούν με μια δραστηριότητα ή πειραματιστούν βάζοντας χρόνο και προσπάθεια να καταφέρουν από το πιο μικρό, ως το πιο μεγάλο (με την ενισχυτική παρότρυνση των ενηλίκων) ακόμη και όταν γίνεται με τις καλύτερες των προθέσεων και αγάπη, θα οδηγήσουν το παιδί που μεγαλώνει να επιδιώκει πάντα, τις εύκολες λύσεις, δίχως να εμπιστεύεται τις δικές του δυνάμεις. Μεγαλώνοντας θα αρνηθεί να απογαλακτιστεί από την οικογενειακή εστία και να αναλάβει ευθύνες στη ζωή, γεγονός που δεν αποτελεί εφόδιο. Θα του στερήσει σταδιακά και ασυνείδητα, το μοναδικό αίσθημα της αυτοπεποίθησης, της νίκης και της «κατάκτησης» ενός δύσκολου στόχου όταν τον πραγματοποιήσει, τον οποίον ωστόσο θα δηλώνει απρόθυμο να βάλει, αγνοώντας ότι μπορεί ΑΝ θέλει και προσπαθήσει, να καταφέρει «τα πάντα». Συνεπεία αυτού τα αισθήματα ζήλειας και κατωτερότητας, τα οποία θα αναπτύσσονται καθώς το παιδί δεν θα επιθυμεί να «συγκριθεί» με άλλους ή να «συναγωνιστεί» από ανασφάλεια, καταλήγοντας να νιώθει μειονεκτικά.
«ΧΤΙΖΟΝΤΑΣ» ΤΗΝ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ
Ένας μη έμπειρος και μεγαλωμένος φοβικά ενήλικας, δεν θα αφήσει το παιδί (που θέλει όπως όλα να τσεκάρει τις δυνάμεις του) να σκαρφαλώσει σε δένδρο ή φράκτη γιατί το πρώτο που θα σκεφτεί είναι ότι θα πέσει και θα χτυπήσει και θα τον καταστήσει υπόλογο…. Έτσι θα τρέξει ο ίδιος να το πιάσει , για να το απομακρύνει απ΄το πεδίο δράσης, «για να έχει το κεφάλι του ήσυχο». Συνέπεια τέτοιων αντιδράσεων ενηλίκων, το παιδί είτε θα μεγαλώσει αγνοώντας τις δυνάμεις του, είτε θα του προκληθεί αντίδραση και απωθημένο, και θα βρει τρόπο να πάει να σκαρφαλώσει, όταν δεν θα εποπτεύεται, για να κάνει ακριβώς αυτό, που του έχουν απαγορέψει και πολύ πιθανό τότε να χτυπήσει…
Ένας καταρτισμένος παιδαγωγός όμως, θα το αφήσει να προσπαθήσει, παραμένοντας σε εγρήγορση πίσω του, παρακολουθώντας το ήρεμα. Θα το επαινέσει, θα το ενθαρρύνει αλλά και θα του προτείνει «που» και «πως» να πατάει με σταθερότητα, προτού αφήσει το ένα χέρι και μετά το άλλο, για να πάει στο επόμενο βήμα, ζητώντας του να πειραματιστεί με τα ίδια τα βήματά του και τη σταθερότητα και αν τυχόν νοιώσει την ανάγκη βοήθειας, τότε να μη διστάσει να τη ζητήσει. Θα του μάθει από «που» να κρατιέται και κυρίως, «πως» να προσέχει και να τσεκάρει από πριν, τα πιο αδύναμα «πατήματα» και τα κλαδιά των δένδρων, από τα οποία όλα τα παιδάκια παίζοντας θέλουν να κρεμαστούν, προτού το κάνει, ώστε ακόμη και αν δεν εποπτεύονται από κάποιον μεγάλο, να το κάνουν, από κάποιο σταθερό κλαρί, με ασφάλεια…το οποίο, δεν θα σπάσει στο βάρος τους, όπως θα τους αποδείξει, κρεμώντας τα από ένα αδύναμο και κρατώντας τα, όταν αυτό σπάσει!
ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ – ΑΣΦΑΛΕΙΑ – ΟΡΙΑ - ΣΕΒΑΣΜΟΣ
Ο τρόπος αντίδρασης στις σκανταλιές, τις ζημιές που είτε δεν γίνονται σκόπιμα είτε γίνονται, ακόμη και στα «ατυχήματα» κατά τον νυχτερινό ύπνο, αλλά και στις εκβιαστικές συμπεριφορές που επιχειρούν τα παιδιά προς τους γονείς & άλλους ενήλικες με το κλάμα και τις φωνές, για να πετύχουν να γίνει το δικό τους, (σε συνέχεια της βρεφικής τους απαίτησης και προσέλκυσης με αυτόν τον τρόπο της προσοχής και ικανοποίησης αναγκών από πλευράς των γονέων) είναι εξίσου καθοριστικός στην θεμελίωση χαρακτήρα που θα καθορίσει το μέλλον του, ως εφήβου ή ως ενήλικα, καθώς και του σεβασμού ή όχι, που θα επιδεικνύει για τα όρια των άλλων αλλά και για τα δικά του! Στην πορεία των ετών και έναντι των νόμων.
«Πω πω δε μπορώ να σε ακούω άλλο, ορίστε πάρ’το, το κινητό» είδα να λέει μια γιαγιά με αδιαμφησβήτητη την αγάπη για τον εγγονό της ( νήπιο) όταν αυτό φώναζε και ανέβαινε οκτάβες, προκειμένου να «γίνει το δικό του» την ώρα που το ήθελε και όπως το ήθελε. Η αντίδραση αυτή δεν συμβάλλει στην εκμάθηση από το παιδί των απαραίτητων ορίων τόσο των δικών του, όσο και των άλλων, ούτε και των απαραίτητων εκείνων κανόνων, που καθιερώνουν σχέσεις σεβασμού, που είναι απολύτως βασικοί για την συνειδητοποίηση της χωροθέτησης της ύπαρξής του και του ρόλου τόσο του δικού του όσο και των άλλων, εντός του πρώτου κοινωνικού συνόλου, που είναι η οικογένεια, και που, «όλα έχουν τον χώρο και τον χρόνο τους» ειδικά στα σχολικά χρόνια που ακολουθούν. Και οι γονείς και τα παιδιά και οι παιδαγωγοί και φροντιστές, την δική τους καθένας θέση, όπως και το «κοινό» αλλά και «ξεχωριστό» καθένας χώρο και χρόνο.
Η επιλογή του σωστού ανθρώπου, με αγάπη για την έμπρακτη διδασκαλία υγιών ψυχοσυνθέσεων, δίπλα απ’ ό,τι πιο πολύτιμο έχει ένας γονιός και είναι το παιδί του, θέλει πολλή προσοχή. Απαιτεί συν αντίληψη αρχών και αξιών ζωής, «χημεία» και «συντονισμό». Το «παιχνίδι » κερδίζεται όταν και τα ίδια τα παιδιά, «εμπιστεύονται» τους φροντιστές παιδαγωγούς, παρατηρώντας την αλληλεκτίμηση αυτών και των γονέων και την σταθερότητα, εξαιτίας της τήρησης συγκεκριμένων κανόνων, στο σπίτι, στο αυτοκίνητο, στην βόλτα δίχως να χάνει το φιλικό κλίμα της «συντροφικότητας της ομάδας» που συνεργάζεται..
Η ψυχή και το μυαλουδάκι των παιδιών κάθε ηλικίας δεν είναι πεδίο για διαρκείς εναλλαγές προσώπων εισερχομένων –εξερχομένων στη ζωή τους και το σπίτι τους και σίγουρα δεν τα βοηθά στην καλλιέργεια ανάπτυξης συναισθημάτων ασφάλειας και εμπιστοσύνης. Η συχνή εναλλαγή φροντιστών με τους οποίους περνούν αρκετές ώρες, παίζουν, διαβάζουν και εκφράζουν τους προβληματισμούς τους, τα αποσυντονίζει και αποσταθεροποιεί. Μπορεί να τραυματίσει τα παιδιά, καθώς δεν συμβάλλει στην εξοικείωση και εδραίωση σχέσεων εμπιστοσύνης. Η ξαφνική απουσία προσώπου με το οποίο το παιδί «δένεται» , δημιουργεί πληγές & αυξάνει φόβους νέας επικείμενης «απώλειας» , περνώντας το αρνητικό μήνυμα του «αναλώσιμου» στις ανθρώπινες σχέσεις, γεγονός που θα εκδηλωθεί έντονα στην εφηβεία αλλά και στη μετέπειτα ενήλικη ζωή τους…
Το κείμενο μας το έστειλε η babysitter Μαίρη Π.
εγγεγραμμένο μέλος στην πλατφόρμα της Paramana.