Η διατροφή κατά το πρώτο εξάμηνο της ζωής του βρέφους (07/04/2015)
Το μόνιμο άγχος των νέων μαμάδων, αλλά και των γιαγιάδων και των νταντάδων και γενικότερα όσων ασχολούνται με τη φροντίδα βρεφών είναι, αν το μωρό τρέφεται καλά και σωστά, αν του φτάνει το γάλα, αν ξεδιψάει, αν πρέπει ή δεν πρέπει να πιει και ξένο γάλα.
Με αφορμή την έκδοση του Εθνικού Διατροφικού Οδηγού, από το Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής (Prolepsis), που ήρθε να δώσει απάντηση σε θέματα σωστής διατροφής όλων των ηλικιών και κατηγοριών του πληθυσμού, συντάξαμε ένα άρθρο σχετικά με τη διατροφή που πρέπει να ακολουθούμε σε βρέφη έως 6 μηνών.
Κατά το πρώτο εξάμηνο της ζωής ενός υγιούς βρέφους το γάλα καλύπτει όλες τις διατροφικές ανάγκες του και δεν χρειάζεται η χορήγηση επιπλέον υγρών (π.χ. νερό ή χαμομήλι) ή στερεών τροφών (π.χ. κρέμα).
Η μητέρα μπορεί να επιλέξει μεταξύ του μητρικού θηλασμού, που είναι η καλύτερη τροφή για το μωρό, και της χορήγησης ξένου γάλακτος. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτών των δύο τρόπων διατροφής;
Διατροφή με θηλασμό (μητρικό γάλα)
Ασφαλώς, σύμφωνα άλλωστε και με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η καλύτερη διατροφή για την περίοδο αυτή είναι ο μητρικός θηλασμός. Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί το φυσικό τρόπο διατροφής του βρέφους, εξασφαλίζοντάς του την ιδανική ανάπτυξη και υγεία.
Τι προσφέρει το μητρικό γάλα; Περιέχει την ιδανική ποσότητα και ποιότητα θρεπτικών συστατικών και συγκεκριμένα:
- Οι πρωτεϊνες είναι καλύτερες ποιοτικά από αυτές του αγελαδινού γάλακτος, πιο εύπεπτες, ενώ σπάνια προκαλούν αλλεργίες στο μωρό.
- Οι υδατάνθρακες προστατεύουν από παθογόνους οργανισμούς και εμποδίζουν την εμφάνιση γαστρεντερίτιδας.
- Τα λιπίδια του μητρικού γάλακτος είναι πολύτιμα για τη φυσιολογική ανάπτυξη του νευρικού συστήματος και της όρασης του βρέφους, ενώ κάποια από αυτά βρίσκονται με φυσικό τρόπο μόνο στο ανθρώπινο γάλα.
- Το μητρικό γάλα περιέχει μεγάλο αριθμό προστατευτικών παραγόντων (όπως αντισώματα) που δεν περιέχονται στο ξένο γάλα, και αυξάνουν την αντοχή του βρέφους σε ασθένειες (κυρίως σε λοιμώξεις).
- Η σύσταση του μητρικού γάλακτος είναι απόλυτα προσαρμοσμένη στις ανάγκες του βρέφους. Για παράδειγμα, η σύσταση του είναι διαφορετική όταν το βρέφος γεννιέται πρόωρο ή τελειόμηνο, στις πρώτες μέρες σε σχέση με αργότερα, στην αρχή του θηλασμού σε σχέση με το τέλος.
- Το μητρικό γάλα μεταφέρει αρώματα και γεύσεις από τη διατροφή της μαμάς στο παιδί, βοηθώντας το να εξοικειωθεί με τις νέες τροφές που θα δοκιμάσει αργότερα.
- Μέσω του θηλασμού ο οργανισμός του βρέφους αποκτά σταδιακά ανοχή στις τροφές που καταναλώνει η μητέρα και προστασία από την εμφάνιση αλλεργικών αντιδράσεων σε αυτές (μέσω της επαφής του εντέρου του με ίχνη των τροφών).
Λήψη βιταμίνης D για βρέφη που θηλάζουν αποκλειστικά.
Για όσο διάστημα τα μωρά θηλάζουν αποκλειστικά, συνίσταται να λαμβάνουν συμπληρωματικά βιταμίνη D, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες. Συμβουλευτείτε τον παιδίάτρό σας για το θέμα αυτό.
Διατροφή με γάλα 1ης βρεφικής ηλικίας
Αν δεν θηλάζετε αποκλειστικά ή δεν θηλάζετε καθόλου, το μωρό σας θα τρέφεται με γάλα 1ης βρεφικής ηλικίας.
Η ποσότητα του γάλακτος που λαμβάνει το μωρό σε κάθε γεύμα και το πλήθος των γευμάτων διαφέρουν από παιδί σε παιδί και ανάλογα με την ηλικία και το βάρος του. Ο παιδίατρος θα σας ενημερώσει για την ποσότητα που συνίσταται να λαμβάνει το μωρό σας.
Πρακτική συμβουλή: Για να είστε σίγουροι ότι το μωρό έχει χορτάσει, θα πρέπει να παραμένει μια μικρή ποσότητα γάλακτος στο μπουκάλι μετά το γεύμα. Όταν το βρέφος αρχίσει να καταναλώνει όλο το γάλα, ξεκινήστε να προσθέτετε επιπλέον 30ml νερού και μια μεζούρα γάλα, ώστε να μένει λίγο στο μπουκάλι.
Οδηγίες για την προετοιμασία και Παρασκευή του ξένου γάλατος.
- Ασφάλεια. Πλένετε καλά τα χέρια σας πριν ξεκινήσετε να φτιάχνετε το γάλα. Αποστειρώνετε τα μπουκάλια και τις θηλές και ετοιμάζετε καινούργιο γάλα σε κάθε γεύμα (μη χρησιμοποιείτε ποτέ το γάλα που περίσσεψε).
- Σωστή σύνθεση. Ακολουθήστε τις οδηγίες της συσκευασίας για την Παρασκευή του γάλακτος, ώστε να μην είναι πιο πυκνό ή πιο αραιό από όσο πρέπει. Το πυκνότερο γάλα μπορεί να επηρεάσει τη νεφρική λειτουργία του βρέφους, ενώ το αραιότερο προσφέρει λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται. Η ποσότητα της σκόνης πρέπει να μετριέται με τη μεζούρα του κατασκευαστή.
- Θρεπτική αξία. Για τη διατήρηση της θρεπτικής αξίας του γάλακτος, το νερό που χρησιμοποιείται θα πρέπει να είναι χλιαρό. Έτσι, αφού το νερό βράσει για 10 λεπτά (ειδικά τους 4 πρώτους μήνες ζωής του βρέφους), πρέπει στη συνέχεια να το αφήσετε να γίνει χλιαρό πριν προσθέσετε το γάλα σε σκόνη.
- Μη ζεσταίνετε το γάλα ή το νερό σε φούρνο μικροκυμάτων.
Σημαντικό να γνωρίζετε: Η χορήγηση πρόσθετων υγρών, όπως νερό ή χαμομήλι ή ζαχαρόνερο, μειώνει την κατανάλωση γάλακτος και επομένως την πρόσληψη από το βρέφος των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών και ενέργειας που προσφέρει το γάλα. Επιπλέον, υγρά με προσθήκη ζάχαρης ή μελιού δεν θα πρέπει να προσφέρονται στα βρέφη, διότι έτσι εξοικειώνονται και μαθαίνουν να προτιμούν τη γλυκιά γεύση. Μην ξεχνάτε πώς δεν επιτρέπεται η κατανάλωση μελιού από βρέφη ηλικίας μικρότερης του ενός έτους.
Πηγή: Εθνικός Διατροφικός Οδηγός για βρέφη, παιδιά και εφήβους, (http://www.diatrofikoiodigoi.gr/)