Οι φόβοι των παιδιών (27/02/2025)
«Χρόνια πριν ο 3 ετών γιος μου άρχισε να παρουσιάζει κάποιους φόβους. Κάποιοι ήταν σταθεροί, άλλοι παροδικοί. Κυρίως όμως φοβόταν τον κύριο από απέναντι όπως τον ονόμαζε. Δεν ξέραμε για ποιον κύριο μιλούσε, δεν είχαμε παρατηρήσει κάποιο γείτονα ο οποίος θα μπορούσε να κινήσει το ενδιαφέρον του και να δημιουργήσει, ενδεχομένως, κάποιο φόβο ή άγχος και ήμασταν πάντα παρόντες όταν έβλεπε καρτούν στην τηλεόραση για να δούμε τις αντιδράσεις του. Σιγά σιγά οι φόβοι πολλαπλασιάστηκαν. Κάποιος ήταν κάτω από το κρεβάτι (προφανώς δεν ήταν) , ένα μεγάλο έντομο στο μπαλκόνι μας, η δυνατή βροχή, μια έντονη φωνή, μια άσχημη Αποκριάτικη μάσκα, οι κλειστές ντουλάπες και πολλά άλλα που πλέον δεν θυμάμαι. Υπήρχαν νύχτες που κοιμόταν μόνο σε συγκεκριμένη θέση στο κρεβάτι μας και δεν μπορούσαμε να κουνηθούμε γιατί ταραζόταν, με αποτέλεσμα κανείς μας να μην ξεκουράζεται αρκετά και αυτό να δημιουργεί επιπλέον ένταση στην καθημερινότητά μας η οποία ήταν ήδη αρκετά δύσκολη. Ευτυχώς για εμάς αντιμετωπίσαμε το θέμα με ψυχραιμία και απευθυνθήκαμε σε ψυχολόγο, η οποία μας έδωσε τις ανάλογες κατευθύνσεις και η ζωή μας επέστρεψε σε αυτό που ξέραμε».
Την παραπάνω εμπειρία την μοιράστηκε μαζί μας μητέρα/φίλη της Paramana και με κάποιον τρόπο όλοι είδαμε κάτι από την οικογένεια μας σε αυτή. Αρχικά, είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι όπως όλοι φοβόμαστε, έτσι και τα παιδιά μας. Οι φόβοι τους δεν είναι λιγότερο σημαντικοί επειδή εμείς έχουμε την λογική και μπορούμε να τους εξηγήσουμε. Την ώρα που το παιδί βλέπει τον «κύριο κάτω από κρεβάτι» τον βλέπει πραγματικά. Το να εξηγούμε πως ο κύριος δεν υπάρχει και είναι στην φαντασία του, θα κάνει τα πράγματα μόνο χειρότερα μπερδεύοντας το. Εκείνη την ώρα είναι πραγματικά αναστατωμένο και κατακλύζεται από αυτό που νιώθει, συνεπώς δεν μπορεί να ακούσει και να δει τίποτε άλλο. Και σε καμία περίπτωση, δεν θέλουμε να νιώσει ότι δεν μπορεί να μας εμπιστευτεί, ειδικά στην δύσκολή του ώρα. Επικεντρωνόμαστε μόνο στην αγκαλιά, την συζήτηση, την συμπαράσταση, όχι την εκλογίκευση και όταν χρειαστεί απευθυνόμαστε σε κάποιον ειδικό για να βοηθήσει όλη την οικογένεια.
Εξίσου σημαντικό είναι να μην μεταφράσουμε τον φόβο σε φοβία. Ο φόβος έχει και την έννοια της προστασίας. Φοβάμαι το έντομο γιατί μπορεί να με τσιμπήσει, άρα δεν το πλησιάζω, απλά το παρατηρώ από απόσταση, και προφυλάσσω τον εαυτό μου. Η φοβία είναι όμως μια σταθερά δύσκολη κατάσταση που φτάνει μερικές φορές να δημιουργήσει και προβλήματα στην καθημερινή ζωή. Φοβάμαι το έντομο μήπως με τσιμπήσει, άρα δεν πάω βόλτα στο πάρκο, άρα δεν βλέπω τους φίλους μου, κλείνομαι στο σπίτι και χάνω μία από τις αγαπημένες μου συνήθειες. Βάζοντας την ταμπέλα της φοβίας χωρίς να έχουμε πάρει κάποια γνωμάτευση από επαγγελματία, ωθούμε και το ίδιο το παιδί να πιστέψει ότι αυτό που το χαρακτηρίζει είναι η φοβία του και βάσει αυτής πλαισιώνεται όλη η ζωή του, δημιουργώντας επιπλέον άγχη και δυσκολίες στα ήδη υπάρχοντα.
Η παρατήρηση και η ενημέρωση χωρίς υπερβολή είναι, σχεδόν πάντα, ο καλύτερος δρόμος. Αλλά κυρίως η αποδοχή ότι είναι αδύνατον να γνωρίζουμε τα πάντα και την αντιμετώπισή τους, ειδικά όταν πρόκειται για τους πιο αγαπημένους μας ανθρώπους, τα παιδιά μας. Παρακολουθούμε, σημειώνουμε, αφουγκραζόμαστε και ζητάμε βοήθεια όταν τα πράγματα δυσκολεύουν, όχι όταν γίνουν αφόρητα.