Παιδιά με άγχος. Πως να τα βοηθήσουμε να το ξεπεράσουν. (17/06/2022)
Όλοι μας έχουμε περάσει περιόδους άγχους και στρες. Με τους ρυθμούς της κοινωνίας μας να αλλάζουν, αυτό το άγχος μπορεί να γίνει είτε πιο έντονο είτε καθημερινό. Και δυστυχώς αυτό δεν είναι μόνο δικό μας προνόμιο. Έχει παρατηρηθεί ότι ολοένα και περισσότερο το άγχος έχει μπει και στις ζωές των παιδιών μας.
«Έχουν και τα παιδιά άγχος;» Μα φυσικά και έχουν και οι λόγοι μπορεί να ποικίλουν, από τον πιο απλό (φόβος στο σκοτάδι) μέχρι τον πιο περίπλοκο (ένα διαζύγιο, bulling στο σχολείο). Κάποια παιδιά μάλιστα, βιώνουν το στρες τόσο έντονα, αποτρέποντάς τα από το να χαρούν την καθημερινότητα τους. Δική μας δουλειά ως γονείς/φροντιστές/εκπαιδευτικοί είναι να τα καθησυχάζουμε ότι ο κόσμος τους είναι ένα ασφαλές μέρος και ότι θα τα φροντίζουμε. Δεν είναι βέβαια πάντα εύκολο να είμαστε πειστικοί όταν και εμείς οι ίδιοι, κατά καιρούς, αισθανόμαστε ότι ο κόσμος μας έχει έρθει πάνω-κάτω από διάφορα γεγονότα της ζωής μας. Δεν είμαστε υπεράνθρωποι και δεν είναι κακό, κάποιες στιγμές, να το βλέπουν αυτό και τα παιδιά. Γιατί σκοπός δεν είναι να κάνουμε τα μικρά μας να σταματήσουν να αγχώνονται και να ανησυχούν, αλλά να αυξήσουμε την ικανότητά τους να ανέχονται τα άβολα συναισθήματα και την αβεβαιότητα που βιώνουν στον κόσμο τους. Με αυτόν τον στόχο κατά νου, ας δούμε μερικές εύκολες μεθόδους και στρατηγικές αντιμετώπισης του άγχους των παιδιών.
Αρχικά, όπως είπαμε και παραπάνω, είναι πολύ καλύτερο να μιλάμε για αυτά που μας προβληματίζουν και όχι να τα αποφεύγουμε, καθώς αυτό δεν είναι παρά μια βραχυπρόθεσμη λύση. Αυτό, επίσης, διδάσκει τα παιδιά ότι η αποφυγή αυτών που μας αγχώνουν και ανησυχούν είναι και ο κατάλληλος τρόπος να διαχειριζόμαστε τα πιο σοβαρά προβλήματα της ζωής μας. Γι’ αυτό επικυρώνουμε τις εμπειρίες τους, υπενθυμίζουμε και τονίζουμε στα παιδιά ότι η ανησυχία τους είναι ένα συναίσθημα και τα συναισθήματά μας αλλάζουν συνέχεια. Μπορούμε δηλαδή να κάνουμε μία λίστα με τους μικρούς και μεγάλους φόβους του παιδιού μας, για να μπορέσει να τους αναγνωρίσει και ύστερα μαζί να τους εξηγήσουμε και να τους ‘αποδυναμώσουμε’. Ακόμη, μπορούμε να μάθουμε στο παιδί την τεχνική της θετικής σκέψης.
- Παραδείγματος χάριν, «Είναι εντάξει να είμαι αγχωμένος/-η για την πρώτη μέρα στο σχολείο. Δεν αισθάνομαι τόσο καλά, αλλά μάλλον τα πράγματα δεν θα είναι τόσο χάλια όσο νομίζω».
- Δεύτερον, η λογοτεχνία είναι πάντοτε μια σημαντική βοήθεια για εμάς όταν δεν μπορούμε να εξηγήσουμε μόνοι μας στα παιδιά ένα γεγονός ή μια κατάσταση. Έτσι και στην συγκεκριμένη περίπτωση, ένας ωραίος τρόπος να αρχίσουμε την συζήτηση μαζί τους είναι το διάβασμα ενός βιβλίου. Υπάρχουν πολλά υπέροχα βιβλία για όλες τις ηλικίες με θέμα το άγχος και τους φόβους των παιδιών.
- Τρίτον, το πρόγραμμα και η ρουτίνα βοηθούν περισσότερο ένα αγχώδες παιδί, αφού έχει ως απόβαρο αυτή τη σταθερότητα. Ο καλός ύπνος φυσικά είναι το κυριότερο κομμάτι. Γι’ αυτό θα πρέπει να προσπαθούμε να τον τηρούμε. Επειδή, λοιπόν, ο καλός ύπνος του παιδιού είναι απαραίτητος για την φυσική και πνευματική του υγεία, πρέπει να προστατεύεται. Και αυτό γίνεται με την αποφυγή της οθόνης πριν τον ύπνο, καθώς αυτά που παρακολουθεί μπορεί να αυξήσουν το άγχος τους. Αντ’ αυτού διαβάστε ένα βιβλίο, αφήστε το να ακούσει λίγη χαλαρωτική μουσική ξαπλωμένο ή κάντε του ένα ζεστό ντους.
- Τέταρτον, μπορούμε να ενθαρρύνουμε την καλλιτεχνική πλευρά των παιδιών μας. Όπως γνωρίζουμε, η ζωγραφική των μικρών παιδιών εκφράζει πολλές φορές τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Παρατηρώντας αυτές τις ζωγραφιές μπορούμε να καταλάβουμε και τι τα απασχολεί. Εκτός των άλλων, η ζωγραφική ή οι κατασκευές είναι και αγχολυτικές, αφού βοηθούν το μυαλό να συγκεντρωθεί σε κάτι άλλο και να σταματήσει να σκέφτεται τα πράγματα που του δημιουργούν στρες. Άλλες δραστηριότητες που μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του άγχους είναι ο χορός, η μουσική και το τραγούδι το γράψιμο ενός ημερολογίου αλλά και ο μοντελισμός και η κατασκευή Legos.
Τέλος, όπως αναφέρθηκε παραπάνω δεν είμαστε τέλειοι και δεν μπορούμε να είμαστε τέλειοι ούτε ως άνθρωποι ούτε ως γονείς και φροντιστές. Αυτό που μπορούμε όμως να κάνουμε για τα παιδιά, είναι να αποτελούμε πρότυπο για την υγιή αντιμετώπιση, την επίλυση προβλημάτων και την φροντίδα του εαυτού μας. Φροντίζουμε δηλαδή τον εαυτό μας ψυχικά για να μπορούμε να βοηθήσουμε και αυτά. Και αν δούμε ότι οι παραπάνω μέθοδοι δεν πιάνουν και το πρόβλημά τους είναι πιο βαθύ, επιλέγουμε τη συμβουλή και βοήθεια κάποιου ειδικού.