Πόση "βαρεμάρα" επιτρέπεται; (15/06/2020)
Έχουμε συζητήσει πολλές φορές για τη γονεική ευθύνη. Τόσο για αυτή που αναλαμβάνουμε από μόνοι μας, όσο και γι’ αυτή που μάς χρεώνουν, αλλά και γι’ αυτή που νομίζουμε ότι θα έπρεπε να έχουμε. Ένας γονιός δύσκολα θα θεωρήσει ότι κάνει τα πάντα σωστά.
Αν το πιτσιρίκι γκρινιάζει, κάποιος φταίει.
Αν δεν γκρινιάζει, κάτι συμβαίνει.
Αν παίζει με τις ώρες μόνο του στο χαλί, κάτι δεν πάει καλά.
Αν δεν παίζει με τις ώρες μόνο του στο χαλί και θέλει οπωσδήποτε παρέα για να περάσει καλά, πάλι κάτι δεν πάει καλά.
Ενοχοποιούμε τον εαυτό μας, τη νταντά, τη γιαγιά, τα πολλά γλυκά στο πάρτι, την αλλαγή στην ώρα το Φθινόπωρο, την ένταση της φωνής μας που ανέβηκε λίγο στο τηλέφωνο το πρωί όταν μιλούσαμε με μια συνάδελφο, την τηλεόραση, την πανσέληνο, τα αστέρια…για όλα θέλουμε και ψάχνουμε να βρούμε μια εξήγηση.
Όμως, η αλήθεια είναι ότι δεν μπορεί να υπάρχει για όλα μια εξήγηση. Και αν καταφέρουμε και αποδεχτούμε το ότι ούτε φταίμε για κάθε τί, αλλά ούτε μπορούμε να διορθώσουμε τα πάντα, θα μπορέσουμε πιο εύκολα να περάσουμε τον σκόπελο της βαρεμάρας(!).
«Βαρεμάρα; Πώς σας ήρθε; Το δικό μου παιδί; Αποκλείεται! Πάντα θα βρίσκουμε τρόπους να διευρύνει τους ορίζοντές του και να αναπτύσσει τις δεξιότητές του, έτσι ώστε να μην βαρεθεί ποτέ!». Όσο και να έχει κάποια δόση υπερβολής η παραπάνω φράση, σε έναν βαθμό όλοι την έχουμε σκεφτεί. Δεν περνάει από το μυαλό μας ότι το μικρό τέλειο 3 κιλά πλασματάκι μας μπορεί να γίνει ένα πεισματάρικό δίχρονο, ένα γκρινιάρικο 6χρονο ή ένα 9χρονο που συχνά-πυκνά βαριέται. Όχι το δικό μας, μόνο των άλλων. Κι όμως.
Πολύ γρήγορα οι προσδοκίες μας θα ματαιωθούν. Από τη στιγμή που θα δίναμε τα πάντα προκειμένου να σταματήσει να κλαίει το 2 μηνών μωράκι μας, ενώ έχουμε κάνει τα πάντα(δεν είναι λερωμένο, είναι ταϊσμένο, δεν έχει στερηθεί αγκαλιές, δεν νυστάζει, δεν ζεσταίνεται, δεν περνάει κολικούς κ.λπ.) , μέχρι την ώρα που θα ακούσουμε «Βαριέμαι…» για πολλοστή φορά μέσα στη μέρα από τη 10χρονη Δέσποινα.
Στην αρχή θα εκπλαγούμε, μετά θα αναρωτηθούμε γιατί και κάποια στιγμή εκεί που νιώθουμε ότι δοκιμάζεται η υπομονή μας, θα σκεφτούμε ότι ίσως να ρωτάγαμε και την ίδια «Μπορώ να κάνω κάτι γι’ αυτό ή απλά το αναφέρεις γιατί έχεις ανάγκη να μου το πεις;». Εκτός του ότι αμέσως θα νιώσουμε μια ανακούφιση για το ότι δεν χρειάζεται να λύσουμε μόνοι μας τον γρίφο της βαρεμάρας της Δέσποινας, θα βάλουμε και την ίδια στη διαδικασία να σκεφτεί πώς θα μπορούσε να λύσει το πρόβλημά της. Αν είναι πρόβλημα. Μπορεί απλά να εκφράζει με λάθος τρόπο αυτό που νιώθει. Μπορεί να μην νιώθει βαρεμάρα, αλλά να έχει τσακωθεί με τη φίλη της και να της λείπει. Είναι πιο εύκολο να παραδεχτούμε ότι βαριόμαστε, από το να αναγκαστούμε να δούμε τις ευθύνες μας σε μια δυσκολία. Γιατί η αναγνώριση των ευθυνών θέλει κουράγιο. Και μπορεί στην συγκεκριμένη φάση να μην είναι έτοιμη να το αντλήσει αυτό το κουράγιο και να χρειάζεται κατεύθυνση.
Η καλύτερη κατεύθυνση δεν είναι πάντα οι προτάσεις-λύσεις για το πώς θα βγει το παιδί μας από τη βαρεμάρα. Δεν βοηθάει να κάνουμε τον πυροσβέστη σε κάθε περίσταση. Κανείς δεν θέλει να στενοχωριούνται οι άνθρωποι που αγαπά, πόσο μάλλον τα παιδιά του.
Είναι πιο εύκολο να πούμε «Γιατί δεν καλείς την Κατερίνα να έρθει από εδώ;» ή «Μήπως να παίξεις με το καινούριο σου παιχνίδι;» από το να αφήσουμε την κόρη μας να βαριέται, να στενοχωριέται και να γκρινιάζει.
Πρέπει όμως. Με το να βαρεθεί, θα γίνει πιο δημιουργική. Γιατί, αν πραγματικά κι επί της ουσίας δυσκολεύεται επειδή βαριέται, θα βρει τρόπους να γεμίσει τον χρόνο της. Και πρέπει να δώσουμε αυτή την ευκαιρία στα παιδιά μας.
Πέρα από το να εκπαιδεύσουμε έμμεσα τα παιδιά μας στην ανακάλυψη νέων ασχολιών και στην ανάπτυξη της δημιουργικότητάς τους, τα βοηθάμε να δουν και πέρα από το «εύκολο», το ότι βαριούνται. Δίνουμε χρόνο στη Δέσποινα να σκεφτεί τον τσακωμό με τη φίλη της και το ότι της λείπει. Και όταν γίνει η συνειδητοποίηση αυτή, να μπορέσει να το ωριμάσει με τέτοιο τρόπο στο μυαλό της ώστε να καταλάβει ότι πίσω από την βαρεμάρα, κρύβεται ο θυμός, η στενοχώρια και η έλλειψη. Και ότι αν αυτό θαφτεί και ξεχαστεί με μια εύκολη πρόφαση (π.χ. βόλτα με μια άλλη φίλη για να μην βαριέται), δεν θα έχει την κατάλληλη ανάλυση και την σωστή θέση του στο μυαλό μας.
Η βαρεμάρα είναι καλή λοιπόν. Αγκαλιάστε τη. Δίνει χρόνο, προοπτική και έμπνευση στα παιδιά μας. Είναι μια εκκίνηση σε νέους δρόμους. Και όταν αυτούς τους νέους δρόμους, τους ανακαλύπτουν τα πιτσιρίκια μας μόνα τους, πόση μα πόση μεγάλη χαρά και περηφάνεια κρύβεται από πίσω!